در پی وقوع مشکلات اقتصادی در کشور، تبلیغات رسانه ای ازانحصار بانک­ها و موسسات اعتباری خارج شده و در اختیار موسسات کنکور قرار گرفت. در سراسر شهر و در هر نقطه از آن که قدم بر می داریم، تبلیغات موسسات آموزشی و کنکور چشم نوازی می کند. بیشتر فضاهای تبلیغات نشریات، برشورهای تبلیغاتی و رسانه­های مختلف تبلیغاتی به خصوص تیزرهای تلویزیونی در اختیار این موسسات قرار گرفته، به گونه ای که توانسته اند گوی سبقت را از بانک­ها در به رخ کشیدن جوایز طلا بربایند. هجوم تبلیغات موسساتی که تبلیغات خود را با عناوینی مانند تضمین قبولی و بزرگ نمایی های فراوان به اجرا در می آورند و در بسیاری از مواقع اغراق فراوانی در معرفی آنها صورت می­گیرد، تنها اضطراب و نگرانی­های داوطلبان و خانواده­های آنها را دو چندان می­کند؛ شاید این موسسات بتوانند از این نمد کلاهی برای خود ببافند.

کافی است به مدت سی دقیقه هرکدام از شبکه های تلویزیونی ایران را –  در هر ساعتی و هر نوع برنامه ای – دنبال کنید تا حداقل یک بار تبلیغاتی مربوط به کنکور را ببینید. مسابقه فوتبال ملی باشد یا والیبال، فیلم سینمایی یا سریال، برنامه طنز یا مستند، صبح باشد یا شب، فرقی نمی کند شما باید یکی از آگهی­های مربوط به کنکور را ببینید! جالب تر اینکه فرق چندانی ندارد که از لحاظ زمانی در آستانه برگزاری آزمون باشیم یا پس از آن؛ فاصله­ زمانی تنها محتوای آگهی­های تبلیغاتی را عوض می­کند: عبارت تبلیغاتی «تا فرصت باقی است به ما پیوندید!» به «از هم اکنون که فرصت هست به ما بپیوندید!»عوض می­شود. اما در اصل تغییری حاصل نمی شود و همچنان کنکور حرف اول تبیلغات تلویزیونی را می­زند.

این دست آگهی های بازرگانی در دو شکل ساخته می شود. در شکل اول از کنکور برای مخاطب سدی ساخته می شود و سپس راه عبور از آن را به مخاطب معرفی می­کنند؛ که به طور قطع باید یکی از همین موسسات مشهور باشد: قلم چی، مدرسان شریف، گاج و غیره. در شکل دوم تعداد پرشماری از پذیرفته شدگان در آزمون را صف می کنند تا یک به یک بگویند پس از چند سال حضور مستمر در این دوره ها به چنین موفقیتی نائل آمده­اند.

در آن سو اما اخبار رسانه  ملی ادعای دیگری دارد و قبول شدگان در کنور همه و همه از طیف کم در آمد کشورند که با تلاش و کوششی ستودنی توانسته اند از این سد بگذرند و نیازی به هزینه برای موسسات کنکوری نداشته اند اما مخاطب خوب می داند که تبلیات موسسات به واقعیت جامعه نزدیک تر است و موفقیت از آن کسانی است که جیبشان پر تر باشد.

با این حال تلاش تلویزیون به همین تبلیغات ختم نمی شود. رسانه دولتی تولیداتی هم از جنس کنکور دارد. برنامه های تلویزیونی مستمری که با هدف ایجاد فرصت برابر برای ایرانیان ساخته می شود. برنامه هایی با عنواین مختلف گزینه برتر، فرصت برابر و غیره. اگرچه این امکان وجود دارد که تمام تلاش مدیران رسانه در راستای تحقق فرصتی برابر برای همه شرکت کنندگان در آزمون سراسری باشد، اما ناخودآگاه برای مخاطب فضایی ساخته می­شود که غول کنکور بزرگ تر و بزرگ تر به چشم آید. شاید بهتر آن باشد که با همان هدف نیکوکارانه برنامه های بسازند که نه  در راستای بزرگ نمایی این مسئله بلکه در راستای شکستن این فضای مه آلود و نا روشن گام بردارد.

تلویزیون به عنوان رسانه ای که به خانه  نزدیک به صد درصد ایرانیان راه پیدا کرده موظف است هدف اش را بسیار کلی تر از یک آزمون ورودی به دانشگاه طراحی کند. نمی­توان نقش تلویزیون را در به وجود آمدن چنین رقابت کاذبی نادیده گرفت.

 با وجود تمام تلاش­هایی که برای ورود به دانشگاه صورت می­گیرد سؤالی که مطرح می­شود این است  که چرا باید همه  جوانان موفق ایرانی  تحصیلات آکادمیک داشته باشند؟ چرا آموزش منحصر به دانشگاه است؟ چرا هیچ راه دیگری طراحی نمی شود؟  جامعه ی مد زده و آلوده ی به چشم و هم چشمی جوانش را با تحصیلات آکادمیک، ثروت و رفاه نسبی ارزش گذاری می کند و در کورس رسیدن به این معیارها باید از مانع کنکور هم پرید، حال آن که چه تضمینی برای موفقیت بعد از کسب مدرک وجود دارد؟ چند درصد از فارغ التحصیلان از دانشگاه ها موفق به ورود به بازار کار می­شوند؟ چند درصد از آنها در شغل مربوط به رشته تحصیلی شان استخدام می شوند؟ و این مدرک تحصیلی چه کمکی به آنها می کند؟ و بالاخره مدرک تحصیلی که این چنین به سختی و پر هزینه برای جامعه و خانواده به دست می آید چه تاثیری بر آینده جامعه دارد؟

پخش سریال هایی که در اکثر آنها جوان دانشگاه رفته­ی تحصیل کرده، به موفقیت رسیده یا بسیاری از کودکانی که خود را برای کنکور آماده می کنند همه و همه در تبلیغ و رشد این نگرش موثر واقع خواهند شد. بسیاری از خانواده هایی که گمان می کنند فرزندانشان با ورود به دانشگاه پله های ترقی را یک به یک پشت سر می گذراند و بی گمان پس از فارغ التحصیل شدن موفقیت را در آغوش می کشند و موجب رشد و ارتقای فرهنگ عمومی جامعه می شوند با مشاهده تبلیغات همین نوع نگاه در برنامه های تولیدی رسانه ی ملی به باور غلط شان ایمان می آورند، اما بعدتر با دانشگاه هایی روبرو می شوند که خالی از علم و پر از مدرک اند!

در بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیا آزمونی به شکل کنکور در کار نیست و اگر آزمونی هم هست برای اثبات توانایی داوطلب برای تحصیل در رشته ای خاص است و دیگر قرار نیست برای هر رشته ای همه ی دروس را از «بر» بود. فهم محتوا مهم نیست حفظ کردن آن برای روز آزمون و تکنیک­هایی برای تست زنی کافی است؛ محفوظاتی که امکان دارد دیگر هیچ وقت به کار نیایند.  

شکی نیست که آزمون ورودی به شکل و شمایلی که در ایران درحال برگزاری است محکوم به فناست و داوطلب باید با توجه به پیشینه  تحصیلی و تلاشی که در رابطه با رشته ای که تقاضای ورود به آن را دارد گزینش شود و دیر یا زود این سد از بین می رود. اما رسانه ها موظف اند تا در این تغییر و ایجاد فضای آن سهیم باشند و اولین حرکت مثبت رسانه به اصطلاح ملی برگردان غول کنکور به چراغ جادو است.