
پادکست فیلمباف به بررسی فیلمهای سیاسی میپردازد؛ آثاری که فراتر از سرگرمی، به تاریخ، قدرت، مقاومت و واقعیتهای اجتماعی و سیاسی جهان میپردازند. در فصل اول، تمرکز ما بر سینمای سیاسی جهان بود و در هر قسمت، علاوه بر تحلیل فیلم، با مهمانانی که تجربهای مرتبط با موضوع فیلم دارند گفتوگو کردیم.
در فصل دوم، به سینمای سیاسی کرهجنوبی میپردازیم؛ سینمایی که بازتابی از تحولات تاریخی، سرکوب، مبارزات اجتماعی و پیچیدگیهای سیاسی این کشور است. این فصل بهزودی منتشر خواهد شد.
ما در این برنامه روایت فیلمها را بررسی میکنیم؛ اینکه در چه بستری تولید شدهاند، به چه فضایی تعلق دارند و چه تأثیری بر جامعه میگذارند. از جنبشهای دانشجویی و مبارزه با دیکتاتوری گرفته تا نقد سیستم سرمایهداری، فیلمهای این فصل فرصتی برای درک بهتر سینمای سیاسی کرهجنوبی فراهم میکنند.
میزبان: علی فاتحی
قسمت پنجم – «مرگ و دوشیزه»؛ دیکتاتوری، حافظه جمعی و عدالت
مهمانان: مریم سطوت و منیره برادران
در این قسمت از پادکست فیلمباف، به سراغ فیلم «مرگ و دوشیزه» (Death and the Maiden) ساختهی رومن پولانسکی در سال ۱۹۹۴ میرویم؛ اثری که بر اساس نمایشنامهای از آریل دورفمن ساخته شده و داستانش در فضایی نامشخص از آمریکای لاتین، پس از سقوط یک رژیم دیکتاتوری، روایت میشود. این فیلم دربارهی رویارویی یک بازماندهی شکنجه با گذشتهی خود است؛ گذشتهای که هنوز در حافظهی او زنده است، حتی اگر جامعه ترجیح دهد آن را فراموش کند.
اما این قسمت تنها به تحلیل سینمایی این اثر محدود نمیشود. مریم سطوت، فعال سیاسی و پژوهشگر تاریخ جنبشهای چپ در ایران، و منیره برادران، نویسنده و از بازماندگان دههی ۶۰، به عنوان مهمانان ویژه، از تجربههای زیستهی خود در مواجهه با سرکوب، زندان و تبعید میگویند. گفتوگوی این قسمت، پلی است میان واقعیت و داستان؛ میان آنچه بر شخصیتهای فیلم میگذرد و آنچه در تاریخ معاصر ایران و جهان رخ داده است.
اگر به سینمای سیاسی، عدالت انتقالی و بازخوانی حافظهی تاریخی علاقه دارید، این قسمت را از دست ندهید!
قسمت چهارم– «نه»؛ اهمیت رسانه در بسیج اجتماعی
در این قسمت از پادکست فیلمباف، فیلم «نه» (No) ساختهی پابلو لارایین را بررسی میکنیم؛ اثری که روایتی واقعی از مبارزهی مسالمتآمیز مردم شیلی علیه دیکتاتوری آگوستو پینوشه ارائه میدهد. این فیلم نشان میدهد که چگونه یک کارزار تبلیغاتی توانست مردم را بسیج کند، امید را جایگزین ترس سازد و مسیر تاریخ را تغییر دهد.
همچنین با اردشیر امیرارجمند، حقوقدان و استاد دانشگاه، و مجتبی نجفی، پژوهشگر حوزهی رسانه و سیاست، گفتوگو میکنیم تا به نقش رسانه و تبلیغات در جنبشهای دموکراتیک بپردازیم و بررسی کنیم که چگونه روایتهای رسانهای میتوانند به ابزاری برای بسیج اجتماعی و مقاومت تبدیل شوند.
اگر به سینمای سیاسی، قدرت رسانه در تغییرات اجتماعی و استراتژیهای مبارزهی مدنی علاقه دارید، این قسمت را از دست ندهید!
قسمت سوم – «حکومت نظامی»؛ جنبشهای چریکی و فضای سیاسی دهه ۱۹۷۰
مهمانان: احمد سلامتیان و تقی رحمانی
در این قسمت، علاوه بر بررسی فیلم «حکومت نظامی»، به فضای سیاسی دههی ۱۹۷۰ و نقش جنبشهای چریکی در تحولات سیاسی جهان میپردازیم. این فیلم بازتابی از دوران پرتنش آن زمان است؛ دورانی که جنبشهای مسلحانه و مقاومتهای مردمی در آمریکای لاتین، اروپا، و خاورمیانه در حال شکلگیری بودند.
احمد سلامتیان و تقی رحمانی دربارهی توجه جهانی به این جنبشها، بازتاب آن در ایران، و تأثیر جو بینالمللی بر فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی آن دوران صحبت میکنند. این گفتوگو به بررسی نقش رسانهها، سیاستهای جهانی و ایدئولوژیهای انقلابی در این جنبشها میپردازد.
اگر به تاریخ جنبشهای چریکی، تأثیر سیاست جهانی بر ایران و تحلیل سینمای سیاسی علاقه دارید، این قسمت را از دست ندهید!
قسمت دوم – «حکومت نظامی»؛ سرکوب، مقاومت و نقش قدرتهای خارجی
مهمانان: احمد سلامتیان و تقی رحمانی
در این قسمت از فیلمباف، فیلم «حکومت نظامی» ساختهی کوستا گاوراس را بررسی میکنیم؛ فیلمی که داستان سرکوب جنبشهای مقاومت در آمریکای لاتین را روایت میکند و نشان میدهد چگونه حکومتهای دیکتاتوری با حمایت قدرتهای خارجی، مخالفان خود را سرکوب میکنند.
احمد سلامتیان، فعال سیاسی و تحلیلگر مسائل ایران، و تقی رحمانی، نویسنده و پژوهشگر، با ما همراه هستند تا دربارهی پیامدهای سیاسی این فیلم و شباهتهای آن با تجربهی سرکوب جنبشهای مردمی در نقاط مختلف جهان، از آمریکای لاتین تا ایران، گفتوگو کنیم.
اگر به سینمای سیاسی، تاریخ جنبشهای مقاومت و نقش قدرتهای خارجی در تحولات سیاسی علاقه دارید، این قسمت را از دست ندهید!
قسمت اول – «شب دوازده ساله»؛ زندان، مقاومت و تجربه انفرادی
مهمانان: احمد سلامتیان و تقی رحمانی
در نخستین قسمت از فیلمباف، به بررسی فیلم «شب دوازده ساله» ساختهی آلوارو برکنر در سال ۲۰۱۸ میپردازیم. این فیلم روایت سه زندانی سیاسی در اروگوئه است که در دوران دیکتاتوری نظامی این کشور، تحت شرایطی سخت و غیرانسانی سالها در سلول انفرادی نگهداری میشوند. فیلم تجربهی زیستن در انزوا، فشارهای روانی و مقاومت فردی را به شکلی تأثیرگذار به تصویر میکشد.
برای درک بهتر این تجربه، دکتر احمد سلامتیان، فعال سیاسی و نمایندهی دورهی اول مجلس پس از انقلاب که تجربهی زندان و انفرادی را در دههی ۳۰ شمسی داشته، و تقی رحمانی، فعال ملی-مذهبی و روزنامهنگار که در دههی ۶۰ شمسی در زندان و انفرادی بوده است، در این قسمت حضور دارند. آنها از تجربهی زیستهی خود، شباهتها و تفاوتهای روایت فیلم با واقعیت، و تأثیر چنین شرایطی بر روح و روان زندانیان سیاسی میگویند.
اگر به سینمای سیاسی، تاریخ مبارزات دموکراتیک و تجربهی زندانهای سیاسی علاقه دارید، این قسمت را از دست ندهید!
قسمت صفر – معرفی پادکست «فیلمباف»
پادکست فیلمباف به بررسی فیلمهای سیاسی میپردازد؛ آثاری که فراتر از سرگرمی، به تاریخ، قدرت، مقاومت، و واقعیتهای اجتماعی و سیاسی جهان میپردازند. در هر قسمت، یک فیلم مهم از سینمای سیاسی انتخاب شده و علاوه بر تحلیل آن، با افرادی که تجربهای مرتبط با فضای فیلم دارند گفتوگو میکنیم.
هدف این پادکست، ایجاد پیوندی میان سینما و واقعیت است؛ فیلمها را نه فقط بهعنوان آثار هنری، بلکه بهعنوان بازتابی از تاریخ و تحولات اجتماعی بررسی میکنیم. از دیکتاتوریهای نظامی در آمریکای لاتین تا جنبشهای اعتراضی در خاورمیانه، فیلمهای انتخابشده زمینهای برای گفتوگو دربارهی تجربیات زیسته و تحلیلهای عمیقتر دربارهی سیاست و جامعه فراهم میکنند.
اگر به سینمای سیاسی، تاریخ، و روایتهایی که قدرت را به چالش میکشند علاقه دارید، «فیلمباف» را دنبال کنید!